Transport ponadgabarytowy: pułapki, kary i nieoczywiste ryzyka

Czym odznacza się transport ponadgabarytowy?

Zgodnie z przepisami, transport ponadnormatywny (inaczej: ponadgabarytowy) dotyczy sytuacji, w których pojazd wraz z ładunkiem przekracza przynajmniej jeden z dopuszczalnych parametrów:

• 16,5 m długości (dla zestawu ciągnik + naczepa),
• 2,55 m szerokości,
• 4 m wysokości
• 42 t dopuszczalnej masy całkowitej,
• 11,5 t nacisku osi napędowej na jezdnię
• lub 10 t nacisku osi nienapędowej na jezdnię.

Taki transport podlega szczególnym regulacjom i wymaga indywidualnego zezwolenia.

Zezwolenia kategorii V wydawane są przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad. Ich uzyskanie wymaga wskazania trasy, określenia dokładnych parametrów zestawu oraz przedstawienia planu zabezpieczeń (m.in. pilotażu, możliwych objazdów i działań technicznych).

Pułapki formalne i organizacyjne

Wiele problemów w transporcie ponadgabarytowym nie wynika z błędów kierowców czy trudnej infrastruktury, ale z niedociągnięć organizacyjnych. Jednym z najczęstszych jest brak odpowiedniego zezwolenia lub posługiwanie się dokumentem wystawionym na inną trasę lub inny pojazd. Zdarza się również, że przewoźnik korzysta z ważnego dokumentu, jednak rzeczywiste parametry zestawu są większe niż deklarowane – np. z powodu drobnych modyfikacji naczepy lub nieprawidłowego rozmieszczenia ładunku.

Kolejną pułapką jest niewłaściwe zaplanowanie trasy. Niedoszacowanie promieni skrętów, nieuwzględnienie wysokości wiaduktów lub ograniczeń tonażowych może doprowadzić do utknięcia zestawu na trasie. W skrajnych przypadkach trzeba cofać pojazd lub demontować część infrastruktury drogowej, co nie tylko generuje koszty, ale wiąże się też z odpowiedzialnością cywilną.

Nieoczywiste ryzyka – o czym często się zapomina?

Poza przepisami, w transporcie ponadgabarytowym trzeba mieć na uwadze szereg nieformalnych zagrożeń, które często umykają na etapie planowania. Jednym z nich są warunki atmosferyczne. Silny wiatr przy przewozie elementów o dużej powierzchni bocznej (np. łopat turbin wiatrowych) może znacznie utrudnić, a nawet udaremnić bezpieczną jazdę.

Kolejnym ryzykiem jest stan infrastruktury drogowej. Nawet jeśli dana trasa została wcześniej zatwierdzona, może się okazać, że w międzyczasie rozpoczęto na niej roboty drogowe, doszło do osłabienia konstrukcji mostu lub zorganizowano tymczasowy objazd o niewystarczających parametrach technicznych. Brak aktualnych danych w systemach GIS lub niedostateczny kontakt z zarządcą drogi mogą prowadzić do konieczności zmiany trasy w ostatniej chwili.

Nie należy też zapominać o aspektach reputacyjnych i wizerunkowych. Opóźniony lub zablokowany transport w centrum miasta, powodujący korki w godzinach szczytu, może przełożyć się choćby na nieprzychylne zainteresowanie mediów czy utratę zaufania inwestora.

Kary i konsekwencje prawne

Kontrolę nad ruchem pojazdów ponadgabarytowych sprawuje m.in. Inspekcja Transportu Drogowego oraz policja. Przewoźnik, który dopuści się naruszenia przepisów, może zostać ukarany mandatem lub sankcją administracyjną. Ich wysokość zależy od rodzaju naruszenia – przykładowo:

• brak zezwolenia kategorii V: 6000, 10 000 lub 15 000 zł,
• przejazd niezgodny z jego warunkami: od 3000 do 7200 zł,
• niedopełnienie warunków pilotażu: od 2000 do 3000 zł,
• zagrożenie bezpieczeństwa ruchu: możliwe zatrzymanie pojazdu i przerwanie transportu.

Warto zaznaczyć, że odpowiedzialność może ponosić nie tylko przewoźnik, ale również zleceniodawca (jeśli wiedział o planowanym naruszeniu) oraz sam kierowca pojazdu.

Jak unikać błędów?

W branży TSL warto kierować się zasadą, że dobre przygotowanie to podstawa sukcesu. Doświadczeni operatorzy – m.in. iCaro Logistics – opracowują szczegółowe scenariusze transportu, uwzględniając nie tylko dane techniczne trasy, ale też czynniki dynamiczne: pogodę, ruch lokalny, wydarzenia sezonowe i dyspozycyjność służb.

Do dobrych praktyk należą:

• weryfikacja aktualności zezwoleń i ich zgodności z pojazdem,
• szczegółowa analiza trasy w oparciu o dane GDDKiA i lokalnych zarządców dróg,
• zapewnienie odpowiedniego ubezpieczenia (OC przewoźnika + ubezpieczenie ładunku),
• opracowanie alternatywnej trasy awaryjnej na wypadek nieprzewidzianych zdarzeń,
• precyzyjne określenie zakresu odpowiedzialności w umowie transportowej.

Podsumowanie

Transport ponadgabarytowy to dziedzina wymagająca z jednej strony bogatej wiedzy technicznej, a z drugiej skrupulatności w zakresie procedur. Pułapki czyhają zarówno w dokumentacji, jak i na drodze – a każda z nich może zakończyć się kosztowną interwencją, karą lub rysą na reputacji. Dlatego planując przewóz ładunku ponadnormatywnego, warto postawić na doświadczenie, precyzję i współpracę z wyspecjalizowanymi partnerami. W tym przypadku każdy detal ma znaczenie.

*Artykuł sponsorowany
Źródło zdjęć: icaro.pl