Transport na krawędzi: jak amerykańskie cła mogą wywrócić europejskie łańcuchy dostaw?
Druga kadencja Donalda Trumpa upływa pod znakiem radykalnych decyzji gospodarczych. Wśród nich na czoło wysuwa się propozycja objęcia 50% cłem towarów sprowadzanych z Unii Europejskiej, obecnie wstrzymana do 9 lipca. Jasne jest, że wdrożenie tak wysokich ceł może mieć katastrofalny wpływ na sytuację ekonomiczną na kontynencie. Wśród sektorów, które na tej decyzji stracić mogą najwięcej, znajduje się transport, a wraz z nim polscy przewoźnicy i spedytorzy.
Źródło: Transcash.eu
Unia Europejska jest największym partnerem USA w zakresie importu dóbr, którego skala w 2024 roku wyniosła 618 mld dolarów. W związku z tym nałożenie ceł może dotkliwie odbić się nie tylko na gospodarce unijnej, ale również amerykańskiej. Po stronie UE mowa o stratach rzędu 100 mld dolarów, czyli 0,5% PKB, a jak szacują eksperci, konsekwencje najmocniej odczują gospodarki Niemiec i Irlandii. Choć obliczone na wsparcie rodzimych firm, wysokie cła uderzą również w gospodarkę USA, zwiększając inflację o 0,4 punktu procentowego i hamując wzrost PKB o -0,2 punktu procentowego.
Odroczony wyrok
Decyzja o 50% podwyżce w praktyce nie oznacza wzrostu opłat o połowę, ale o średnio 30%, ze względu na wyłączenia i szczególne warunki celne w stosunku do części towarów. Mimo to nadal mowa o trzykrotnej podwyżce, z 10% obowiązujących obecnie. Można jej uniknąć na drodze ustępstw, w tym zwiększenia skali importu z USA do Unii Europejskiej o kolejne 100 mld dolarów. Efekt negocjacji poznamy najpóźniej 9 lipca, gdy nastąpi odwieszenie nałożonych na UE ceł amerykańskich.
Co to znaczy dla Polski?
Głośno wyrażana sympatia polskich władz wobec USA nie przekłada się na zacieśnianie więzi gospodarczych - do tego kraju trafia 3,5% naszego eksportu. To jednak wartość bezpośrednia - z uwzględnieniem transakcji pośrednich mowa o aż 6%, wynikających z roli, którą Polska odgrywa w europejskich łańcuchach dostaw. Dzięki temu USA jest drugim najważniejszym rynkiem zbytu dla polskich towarów po Niemczech.
– Gdy mowa o sektorach gospodarki, na cłach najmocniej straci produkcja, motoryzacja, przemysł farmaceutyczny oraz transport, który musi liczyć się z ograniczeniem liczby zleceń. Wraz ze zmniejszeniem eksportu do USA spadnie zapotrzebowanie na transport zarówno komponentów do produkcji towarów, jak i ich samych do docelowych hubów przeładunkowych. W centrum naszych rozważań znajduje się transport samochodowy, ale w kontekście eksportu do USA ogromną rolę odgrywa transport morski, któremu grożą jeszcze większe straty – mówi Jarosław Roślicki, Dyrektor Sprzedaży Korporacyjnej w Transcash.eu.
Konsekwencje zwiększenia cła dla branży TSL
Transport, spedycja i logistyka są bardzo wrażliwe na każde perturbacje związane z handlem międzynarodowym, ponieważ są ściśle zaangażowane w jego przebieg. Zwiększenie cła przez Amerykanów może mieć realny wpływ na spadek popytu na towary pochodzące z Europy, co pociąga za sobą zmniejszenie skali przewozów wykonywanych dla klientów, którzy eksportowali towary za ocean lub stanowili ogniwa pośrednie w tym procesie.
– Naturalną konsekwencją dla branży będą też zakłócenia w procesach dostaw, które ulegną reorganizacji w związku z koniecznością poszukiwania nowych rynków zbytu i zmiany tras. To ogromne wyzwanie zwłaszcza dla spedytorów, którzy będą zmuszeni dostosować już istniejące harmonogramy do nowych realiów, dbając nie tylko o prawidłowy przebieg przewozów, ale też ich rentowność – mówi Jarosław Roślicki z Transcash.eu.
Wszystko to w oczywisty sposób przełoży się na kondycję finansową firm z branży TSL i narazi je na straty, których skalę trudno przewidzieć. To wpływa na duży niepokój wśród przedstawicieli sektora, co pokazało badanie Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Zgodnie z nim ponad 40% polskich firm spodziewa się, że zmiana polityki celnej wywrze istotny wpływ na ich działalność, a największe obawy w tym względzie wyraża właśnie branża transportowa.
Jak zminimalizować skutki podwyżek cła?
Zwiększenie cła na towary importowane z UE do USA zostało czasowo zawieszone, ale nadmiernym optymizmem byłoby założenie, że do podwyżek nie dojdzie. Branża TSL powinna już teraz przygotować się na ten scenariusz, żeby odczuć jego skutki w jak najmniejszym stopniu.
– Kluczowe jest określenie skali zaangażowania w obsługę zamówień eksportowanych do USA i poruszenie tematu ceł z kontrahentami związanymi z tym rynkiem. W obecnej sytuacji dalsza współpraca może wymagać renegocjacji umowy, co pozwoli zabezpieczyć nasze interesy na wypadek radykalnej zmiany polityki celnej. Zerwanie współpracy na tym etapie byłoby wylaniem dziecka z kąpielą, ale warto zbadać tę kwestię i przeanalizować, w jaki sposób może wpłynąć na dalsze relacje biznesowe – radzi Jarosław Roślicki z Transcash.eu.
Zbyt duża zależność od transportu towarów trafiających na amerykański rynek w najbliższym czasie może okazać się ryzykowna, więc warto dążyć do większej dywersyfikacji zleceń. Dla lokalnych przewoźników i spedycji Europa pozostaje najbardziej stabilnym rynkiem, dlatego racjonalnym posunięciem jest zwiększenie wolumenu zleceń wykonywanych na kontynencie.
Sposobem na minimalizację strat jest też zwiększenie efektywności obecnej działalności, w czym może pomóc inwestycja w technologie. Zaawansowane systemy TMS, telematyka skupiona na redukcji zużycia paliwa i pustych przebiegów czy cyfrowe systemy obiegu dokumentów sprzyjają redukcji kosztów codziennej działalności i lepszemu wykorzystaniu posiadanych zasobów w celu maksymalizacji zysków.
Płynność finansowa buforem na trudne czasy
Pożądaną strategią w razie jakichkolwiek perturbacji ekonomicznych jest optymalizacja łańcuchów dostaw, szczególnie istotna dla spedycji. Poszukiwanie oszczędności i zwiększenie efektywności powinno być regułą w każdej firmie TSL, a ich rola rośnie, gdy na horyzoncie pojawiają się gospodarcze niepokoje. Jak przekonuje Jarosław Roślicki, podobnie działa wzmacnianie płynności finansowej firmy, która może okazać się kluczowa w wypadku nagłego spadku liczby zleceń.
– W takiej z pomocą przychodzą usługi finansowe oparte na faktoringu, które zapewniają stały dopływ środków na konto, a w przypadku eSkonta dla spedycji, możliwość opłacenia współpracy z przewoźnikami bez sięgania do własnej rezerwy finansowej – komentuje ekspert.
